Stad Brugge, het centraal kerkbestuur en vertegenwoordigers van de lokale geloofsgemeenschappen werken samen met het aangeduide studiebureau aan een kerkenbeleidsplan. Op basis van de resultaten van de studie worden participatiemomenten georganiseerd over de toekomst van zes Brugse kerken. Bruggelingen kunnen mee nadenken over de toekomst van hun parochiekerk. Ze kunnen ideeën geven over activiteiten die in de kerk kunnen plaatsvinden. Daarnaast kan men laten weten hoe de kerk een nog grotere meerwaarde kan hebben voor de buurt.
Impuls vanuit de Vlaamse overheid
Nadenken over de parochiekerken in Vlaanderen, en dus ook in Brugge, kwam onder impuls van de Vlaamse overheid na de nota ‘Een toekomst voor de Vlaamse parochiekerk’. Vanuit de Vlaamse overheid vraagt men aan de kerkbesturen en de lokale besturen om in het kader van het meerjarenplan een strategische visie te ontwikkelen over het lokaal kerkenbestand van de steden en gemeenten. Bij de opmaak van de volgende meerjarenplannen (2026-2031) zullen de gemeenten bovendien verplicht worden om zo’n kerkenbeleidsplan te hebben. Het nadenken over de toekomst van parochiekerken zal bijgevolg noodzakelijk zijn voor de kerkbesturen en de lokale besturen.
Ook de Vlaamse bisschoppen onderschrijven het belang om de toekomst te verkennen van de bijna 1.800 parochiekerken die Vlaanderen telt. Wanneer voor een bepaalde kerk een nieuwe toekomst gezocht moet worden, vragen de bisschoppen dat dit zorgvuldig gebeurt. In hun visienota ‘Betekenis en Toekomst van het Kerkgebouw’ (2020) benadrukken de bisschoppen de waarde en het unieke belang van de kerkgebouwen voor de samenleving.
Nadenken over de toekomst van onze kerkgebouwen
Schepen van Erediensten Mercedes Van Volcem: “We staan voor een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van het publiek religieus patrimonium in onze stad. Als lokaal bestuur willen we met de centrale kerkbesturen, de verschillende kerkfabrieken en de lokale geloofsgemeenschappen samen schrijven aan een kerkenbeleidsplan en toekomstbeeld voor de parochiekerken in onze stad. Om dit te kunnen realiseren willen we elke Bruggeling, die zich verbonden voelt met het religieus patrimonium, betrekken om deze toekomst mee vorm te geven.”
In een eerste fase bezocht het projectteam alle kerkgebouwen, om zo een onderbouwde analyse van de kerkgebouwen te kunnen neerschijven. Daarin kwamen zowel de identificatie, beschrijving en situering in de omgeving, als het actueel gebruik en functie van elk kerkgebouw aan bod. De uitkomst van de analyse geeft nu aan voor welke kerken er een participatietraject wordt opgestart.
“Brugge kent in totaal 28 kerken, waarvan er zes aan de eredienst onttrokken werden. Voor deze legislatuur waren dat de kerken Blijmare (Sint-Andries), Sint-Franciscus (Sint-Kruis) en H. Familie (Bilkske). De Sint-Godelieve, Sint-Willibrord en Sint-Kristoffelkerk werden deze legislatuur onttrokken aan de eredienst. Zes kerken zullen deelnemen aan het participatietraject. In Brugge zijn er al zes kerken die een nevenbestemming hebben. Zo heeft de Onze-Lieve-Vrouw een museumgedeelte, wordt de Sint-Donaaskerk gebruikt als ‘blokkerk’, zijn er in de Sint-Thomas van Kantelberg vaste koorrepetities en is er in de H. Magdalenakerk een lopend project met Flanders Heritage Venue. Twee kerken in Brugge ontvangen ook andere geloofsgemeenschappen. In de Christus-Koningkerk wordt de kerk gebruikt door zowel de Filipijnse als de Albanese gemeenschap, elk een maal per maand. Een maal per week gebruikt de Poolse gemeenschap de Sint-Katarinakerk. Ik kan dit alleen maar toejuichen, het religieus patrimonium in Brugge heeft veel potentieel”, zegt schepen van Financiën en Erediensten Mercedes Van Volcem.
Co creatief- en participatietraject
Burgemeester Dirk De fauw: “Stad Brugge, het centraal kerkbestuur en vertegenwoordigers van de lokale geloofsgemeenschappen willen samen met de Bruggeling een gedragen en duurzame toekomst voor de gebouwen uittekenen. Wie in de buurt woont van de kerk of zich ermee verbonden voelt, is zeker van harte welkom om samen na te denken over een nieuwe invulling van deze bijzondere plekken. Voor Sint-Godelieve (Sint-Michiels) gaat het om een herbestemming. Bij de vijf andere kerken gaat het om een nevenbestemming, waar de erediensten dus blijven doorgaan. We verkennen samen de toekomst van de parochiekerken in Brugge. Dat is het opzet van een grootschalig onderzoeks-, co creatief- en participatietraject.”
Het gaat om volgende kerken:
- Sint-Walburga in de binnenstad (nevenbestemming)
- Sint-Niklaas in Koolkerke (nevenbestemming)
- Sint-Leo De Grote in Zwankendamme (nevenbestemming)
- Sint-Katarina in Assebroek (nevenbestemming)
- Hart en Philippus in Assebroek Steenbrugge (nevenbestemming)
- Sint-Godelieve in Sint-Michiels (herbestemming)
Het participatietraject zal georganiseerd worden in het begin van 2024.
Voor de begeleiding van het traject nam Stad Brugge Parcum, Kapittel en TC plus onder de arm. De drie partners zijn niet onbekend in Brugge. Parcum inventariseerde en waardeerde al verschillende collecties roerend religieus erfgoed in de stad. Kapittel, met Kristof Lataire, begeleidt het onderzoek van de Sint-Godelieveabdij en klooster Minderbroeders Kapucijnen. Tom Callebaut, TC plus, is dan weer vooral bekend als onderzoeker en interieurarchitect van de Magdalenakerk (YOT).
Kerken in Brugge
Sint-Kruis
Heilige Kruisverheffing
St-Thomas van Kantelbergkerk
Assebroek
Onze-Lieve-Vrouw Ten Hemel Opgenomen
Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen
Sint-Katarinakerk
Hart en St.Philippuskerk
Sint-Christoffelkerk
Sint-Andries en Sint-Michiels
Sint-Andrieskerk
Sint-Michielskerk
Sint-Baafskerk
Sint-Godelievekerk
Sint-Willibrorduskerk
Binnenstad, Christus-Koning en Sint-Pieters
Sint-Annakerk
Sint-Gilliskerk
Sint-Jacob de Meerderekerk
Onze-Lieve-Vrouw
Sint-Walburgakerk
Heilige Magdalenakerk
Christus-Koningkerk
Sint-Pieterskerk
Sint-Pauluskerk
Noord
Onze-Lieve-Vrouw Bezoeking (Lissewege)
Sint-Donaaskerk (Zeebrugge)
Sint-Leo de Grotekerk (Zwankendamme)
Sint-Niklaaskerk (Koolkerke)
Sint-Pieter-in-de-Banden (Dudzele)
Sint-Jozefkerk
Stella Mariskerk (Zeebrugge)
Foto©Persdienst Stad Brugge
