Voor de 35ste editie van Open Monumentendag blijven we inzetten op de sterke Brugse traditie om een heel weekend lang te kunnen genieten van een mooi erfgoedaanbod. Dit jaar vindt het weekend plaats op 9 en 10 september. “Brugge blijft daarbij een unicum in Vlaanderen. Dit jaar is het de 26ste keer dat we kunnen spreken over een volwaardig Open Monumentenweekend”, zegt schepen van Monumentenzorg Franky Demon.
Er is opnieuw een sterke mix aan bezoeken en activiteiten. Diverse locaties zijn voor de allereerste keer te bezoeken, zijn net gerestaureerd of worden aangepakt. Daarnaast worden diverse facetten van een eigentijds erfgoedbeleid belicht zoals het thema levend erfgoed.
Het Europese thema van Open Monumentendag is dit jaar ‘levend erfgoed – met hart en ziel’.
‘Levend erfgoed’ verwijst in eerste instantie naar praktijken, kennis en vaardigheden die de ene generatie op de andere doorgeeft en die nog steeds in gebruik zijn. Deze verscheidenheid stelt ons in staat om het erfgoed op allerlei manieren te behouden. Het thema plaatst het werk van de ‘bewaarders’ van ons erfgoed in de kijker: beheerders, ontwerpers, uitvoerders, experten, vrijwilligers, overheidsdiensten, enz.
Schepen Franky Demon: “Er is bijzondere aandacht voor mensen die dankzij het doorgeven van hun kennis zorgen dat het erfgoed op een vakkundige manier bewaard wordt. Het thema biedt voor Brugge dan ook vele opportuniteiten. Onze stad herprofileert zich onder andere via ‘Handmade in Brugge’ tot een centrum van ambachtelijke activiteiten. Daarnaast wordt in het Brugse erfgoed ten volle ‘ge-leefd’ en ‘be-leefd’. Naast het wonen in erfgoedpanden, spelen ook culturele, recreatieve en economische activiteiten zich niet zelden af tussen de muren van historische parels.”
Enkele opvallende locaties uit het programma:
- De site kasteel Peereboomveld in Sint-Andries is al vanaf de statige oprijlaan langs een kleine vijver in het lichtglooiende landschap zichtbaar. Het gebouw en het parkbos errond worden door de huidige eigenaarsfamilie gekoesterd, hersteld en in ere gehouden. Tijdens deze editie van Open Monumentenweekend mogen pers en publiek er een kijkje nemen en krijgt men te horen met hoeveel aandacht voor geschiedenis en traditie er dagelijks in deze omgeving wordt geleefd.
- Het Huis De Visitatie is een uitzonderlijke privéwoning met een rijk verleden. Een gevel als deze spreekt tot de verbeelding. Het goed bewaarde interieur geeft meteen ook aanleiding tot heel wat verhalen over de families die hierin een rol hebben gespeeld.
- In Huize Minnewater kan je een blik werpen achter de langste gevel van Brugge. Je maakt er niet alleen kennis met het verleden van de site, ook de toekomstige herbestemming van het uniek gelegen neogotische gebouw als nieuwe locatie voor het Huis van de Bruggeling komt aan bod.
- Ook het Begijnhof is een monumentaal complex waar Stad Brugge met hart en ziel investeert in het in stand houden van het patrimonium en het mogelijk maakt om er kwaliteitsvol te leven. Tijdens het Open Monumentenweekend is er een divers belevenisaanbod. Door de kloostertuinen zullen begeleide wandelingen gegeven worden (met om het uur een Engelstalige rondleiding), het Huis van de Grootjuffrouw wordt opengesteld en er worden workshops georganiseerd onder het thema ‘immaterieel erfgoed’. In die workshops krijgen deelnemers op een interactieve manier de kans hun steentje bij te dragen in het onderzoek naar wat het Begijnhof zo waardevol maakt en hoe die waarde behouden kan blijven in de toekomst.
- De site van Brouwerij Floor in de Oude Zak is een parel van industrieel erfgoed in hartje Brugge. Drie verdiepingen van troggewelven en industriële tegelvloeren, gietijzeren trappen en kolommen, een ‘gielbak’ en een hopzolder springen in het oog. Dit alles is uitzonderlijk goed bewaard nadat de brouwerij de activiteiten staakte in de jaren ’30 van de 20ste eeuw. Binnenkort ondergaat het gebouw een grondige renovatie.
- De Sint-Janshuismolen wordt sinds jaar en dag met veel liefde gekoesterd door een groep professionele molenaars van Musea Brugge. Ze vertellen gepassioneerd over hun molen, de wind en het graan. En ze geven inzichten in de Vlaamse taal die doorspekt is van molenaarstermen. Een unieke ervaring, want bezoekers kunnen in kleine groepjes de molen beklimmen waar de molenaars klaar staan om alles te vertellen over hun mooie stiel. Gezinnen met kinderen zijn bijzonder welkom!
- De Basisschool De Linde in de Brieversweg is dan weer een heel doordacht schoolgebouw uit de jaren 1970 van een bijzonder eigenzinnig architect, Axel Ghyssaert. Die is geïnterviewd over zijn werk en z’n drijfveren en visie zullen in de school te zien zijn.
- “Last but not least” is er Kasteelhoeve Forreist in Sint-Andries. De hoeve is geselecteerd als een van de drie laureaten van de Vlaamse Onroerenderfgoedprijs 2023. De huidige eigenaars kochten in 2014 een volledig verwaarloosde kasteelhoeve en realiseerden er een cohousingproject. De oranjerie, boerenwoning en de schuur zijn gerenoveerd tot eigentijdse woningen, met veel respect voor het aanwezige erfgoed en integratie van nieuwe technieken.
“Ik wil alvast iedereen oproepen om te stemmen op Kasteelhoeve Forreist. Je kan nog tot en met 10 september je stem uitbrengen op deze fascinerende Brugse erfgoedsite via www.onroerenderfgoed.be/publieksprijs-2023 De winnaar en de publieksprijs worden op 6 oktober bekendgemaakt”, aldus schepen Franky Demon.
Randactiviteiten
Er worden ook heel wat opmerkelijke randactiviteiten georganiseerd, sommigen moeten vooraf gereserveerd worden. Een greep uit het aanbod:
– Demonstratie Restaureren van glasramen, door glazenier Birgit Verplancke;
– Workshop Chinoiseriebehangpapier, door Margot Billiet (Atelier Billiet);
– Lezing Brugse militaire stadsomwalling anders bekeken, door hoofdarchivaris Jan D’hondt;
– Lezing Aanborgers Assebroek, door hoofdman Marc Vandepitte;
– Beiaardconcert, door stadsbeiaardier Wim Berteloot & kinderactiviteit “Waar is de Fa?”;
– Themawandeling Centrale Begraafplaats, de levende begraafplaats;
Er is een uitgebreide en rijkelijk geïllustreerde brochure gemaakt met historische en actuele informatie over de geselecteerde sites en activiteiten. De brochure is te verkrijgen bij In&Uit (Concertgebouw), het Stadsarchief, het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis en het Huis van de Bruggeling voor de prijs van 3 euro.
Daarnaast wordt als aparte bijlage een handige plattegrond met alle deelnemende sites en praktische info van het Open Monumentenweekend Brugge 2023 ter beschikking gesteld. Deze bijlage met tijdstabel wordt verspreid op de gebruikelijke plaatsen in de stad (openbare bibliotheken, Stadsarchief, In&Uit (Concertgebouw), Huis van de Bruggeling, dienst Monumentenzorg & Erfgoedzaken, …).
Het integrale programma van het Brugse Open Monumentenweekend met praktische informatie en reservatiemogelijkheden is raadpleegbaar via www.openmonumentendag.be. Alle openstellingen en activiteiten zijn gratis maar voor sommige sites en activiteiten is reservatie noodzakelijk omwille van de beperkte capaciteit of het delicate interieur van het pand in kwestie. Reserveren kan enkel online vanaf 28 augustus om 19.00 uur. Voordien is technisch niet mogelijk. “Er werd voor dit avonduur gekozen opdat zoveel mogelijk mensen de kans krijgen om te reserveren. Snel zijn is de boodschap, want elk jaar zijn de inschrijvingen snel volzet”, benadrukt schepen Franky Demon.
Open Monumentenweekend Brugge wordt jaarlijks georganiseerd door de dienst Monumentenzorg & Erfgoedzaken (Cluster Omgeving) van Stad Brugge en is het resultaat van een samenwerking tussen diverse stedelijke diensten en andere partners.
Overzicht van alle te bezoeken locaties tijdens Open Monumentenweekend in Brugge:
- Beenhouwersstraat 24, Herenhuis van Severen
- Begijnhof, Prinselijk Begijnhof Ten Wijngaarde
- Boeveriestraat 45, Sint-Godelieveabdij (kerk en tuin)
- Buiten Smedenvest 1, Katoen- en wolweverij Vanden Reeck & omgeving
- Carmersstraat 83-87, Engels Klooster
- Katelijnestraat 103, Kloosterkerk van de zusters Redemptoristinnen
- Kortewinkel 10, Jezuïetenklooster & Vlamingstraat 84, Heilig-Hartkerk
- Kruisvest, Sint-Janshuismolen
- Mallebergplaats 4, Woonhuis van de koorknapen van Sint-Donaas
- Nieuwe Gentweg 8-22, Godshuis De Meulenaere
- Nieuwe Gentweg 110, Passantenhuis Onze-Lieve-Vrouw van Nazareth, Magdalenagasthuis
- Oude Zak 1, Brouwerij Floor
- Professor Dr. J. Sebrechtsstraat 1, Huize Minnewater
- Sint-Jorisstraat 69-71, Rijksnormaalschool
- Stijn Streuvelsstraat 59, Koninklijke en Prinselijke Hoofdgilde van Sint-Joris
- Wulfhagestraat 18, Huis De Visitatie
- Brieversweg 185, Basisschool De Linde
- Molenstraat 182, Dorpswoning
- Pelderijnstraat 14, Kasteel van Male (parkbos)
- Pleinstraat, 100 jaar Sint-Pieters-Tuinwijk
- Torhoutse Steenweg 452, Kasteel Peereboomveld (kasteel en parkbos)
- Waggelwater 4, Koninklijke Roeivereniging Brugge
- Doornstraat 213, Hoeve bij kasteel Forreist
Foto: Persdienst Stad Brugge
